اختلال کنترل تکانه

اختلالات کنترل تکانه

در اختلالات کنترل تکانه، بیماران در برابر تکانه ها یعنی سائق ها یا وسوسه هایی که برای خود یا دیگری زیانبار است، قدرت مقاومت ندارند. گرچه ممکن است آگاهانه درمقابل تکانه مقاومت بکنند یا نکنند و نیز ممکن است رفتارشان را طرح ریزی بکنند. مبتلایان پیش از ارتکاب عمل دچار تنش یا تحریک فزاینده ای می شوند و هنگام عمل احساس لذت، رضایت یا رهایی می کنند ولی ممکن است احساس ندامت واقعی، سرزنش خویشتن و احساس گناه بکنند که احساس لذت آنها را از بین می برد.
در متن تجدید نظر شده چاپ چهارم کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی، شش طبقه اختلالات کنترل تکانه ذکر شده است که به گونه ای دیگر طبقه بندی نشده اند. این شش طبقه عبارتند از:
اختلال انفجاری متناوب، جنون دزدی، جنون آتش افروزی، قماربازی، بیمارگون، وسواس کندن مو و اختلال کنترل تکانه ای به گونه ای دیگر مشخص نشده است.   

اختلال انفجاری متناوب

اختلال انفجاری متناوب به صورت دوره های مجزای فقدان کنترل تکانه های پرخاشگرانه بروز می کند. این دوره ها ممکن است با حملات جدی به دیگران یا تخریب اموال همراه باشد. میزان پرخاشگری ابراز شده با هر عامل استرس زایی که ممکن است در برانگیختن دوره ها موثر بوده باشد کاملاً نامتناسب است. نشانه هایی که بیمار ممکن است آنها را به صورت دوره یا حمله توصیف کند ظرف چند دقیقه یا چند ساعت بروز می کنند و صرف نظر از طول مدت آنها خود به خود و به سرعت از بین می روند. بیمار پس از هر دوره معمولاٌ دچار تاسف واقعی می شود یا خویشتن را ملامت می کند و در فواصل بین دوره ها نشانه های پرخاشگری یا رفتار تکانشی فراگیر وجود ندارد.
تشخیص اختلال انفجاری متناوب وقتی مطرح می شود که شرح حال بیمار نشان دهنده چندین دوره فقدان کنترل همراه با حملات پرخاشگری باشد. یک دوره واحد برای تشخیص گذاری کافی نیست. سوابق بیمار نشان می دهد که دوران کودکی او در جَوی از اعتیاد به الکل، خشونت و بی ثباتی هیجانی سپری شده است. سوابق کاری بیماران ضعیف است و اغلب اظهار می کنند که شغلشان را از دست داده اند و دچار مشکلات زناشویی و درگیری با قانون هستند. اکثر بیماران قبلاً در جستجوی کمک روانپزشکی برآمده اند ولی بی فایده بوده است. اضطراب احساس گناه و افسردگی معمولاً پس از حملات انفجاری رخ می دهد ولی همیشه این گونه نیست.

روشهای درمان بیماری

دارو درمانی
داروهای ضد تشنج مدت ها برای درمان این بیماران به کار رفته و نتایج متفاوتی به بار آورده است. گزارشات نشان می دهد که لیتیوم در کاستن از رفتار پرخاشگرانه مفید بوده است. کاربامازپین، والپروات یا دی والپروئکس و فنی توئین نیز مفید گزارش شده است. پروپروانول و سایر آنتاگونیتهای گیرنده بتا- آدرنرژیک و مهار کننده های کانال کلسیم نیز در برخی موارد موثر بوده اند.

روان درمانی
رویکرد مرکب دارودرمانی و روان درمانی در درمان بیماران احتمال موفقیت بیشتری دارد. ولی روان درمانی مبتلایان انفجاری متناوب دشوار است چون ممکن است حمله های خشم به آنها دست دهد. گروه درمانی ممکن است فوایدی داشته باشد. همین طور خانواده درمانی نیز بخصوص درمواردی که بیمار نوجوان یا جوان است مفید می باشد.