اثرات هیجان در سالهای اول زندگی

 

دلبستگی: تمایل کودک به نزدیک افراد خاص ماندن و احساس امنیت بیشتر در حضور این افراد.

جان بالبی (1960) کشف کرد که ناتوانی کودک در برقراری پیوند دلبستگی ایمن با یک یا چند نفر در سالهای اولیه زندگی، با ناتوانی او در برقراری روابط فردی نزدیک در دوره بزرگسالی ارتباط دارد. و نتیجه آزمایشهای خود را در جدولی خلاصه کرد:

 

انواع دلبستگی	درصد فراوانی	ویژگیهای والدین	روابط در بزرگسالی	الگوی فعال درونی
1- ایمن	60%	دارای والدین صمیمی، دوست داشتنی، حمایت کننده	براساس اعتماد، خشنودی، دوستی	امنیت روابط، دوست داشتنی، روابط صمیمانه
2- ناایمن اجتنابی یا دوری جو	20%	دارای والدین پرتوقع، توهین آمیز، عیبجو	حسادت، فاصله عاطفی، عدم پذیرش.	استقلال، بی اعتمادی به دلباختگان، نگرانی از صمیمیت با دیگران
3- ناایمن مقاوم یا دوسوگرا	10%	دارای والدین غیر قابل پیش بینی و غیر منصف و غیرپاسخگو	حسادت، افت و خیزهای هیجانی، ناامیدی.	ادغام دردیگری، عاشق سریع، نگرانی از احساسات دیگران
4- آشفته	10%			رفتارهای متناقض

 

- تقریبا اکثریت روانشناسان، عامل اصلی تکوین رفتارهای دلبستگی در کودک را پاسخدهی مراقب (مادر) میدانند و بعدا خلق و خوی فطری کودک.

- پاسخدهی حساس مراقب به نیازهای شیرخوار، دلبستگی ایمن بوجود میآورد. برعکس، مادران نوزادان ناایمن، طبق نیازها یا حالات خلقی خود – نه بر مبنای علایم دریافتی از کودک – پاسخ میدهند.

- افراد ناایمن اجتنابی یا دوری، نیازهای دلبستگی خود را از طریق کار افراطی و رویاروییهای جنسی کوتاه انکار میکنند.

- سایر مشخصات افراد ناایمن مقاوم یا دوسوگرا عبارتست از ابراز سریع ترس و خشم و فاش اطلاعات شخصی در مواقع نامناسب.

- تاریخچه دلبستگی ناایمن، با انواع رفتارهای اجتماعی ناسازگارانه ارتباط دارد و هر دو گروه ( دوری جو و مقاوم ) مقادیر زیادی الکل یا سیگارمصرف میکنند.

- پیوندهای اولیه به تشکیل الگوهای فعال درونی منجر میشوند که پیش بین قدرتمندی برای روابط عاشقانه در بزرگسالی است.

- همچنین ارزیابی بزرگسالان در مورد تجربیات دلبستگی اولیه شان با رفتارهای فرزندپروری ارتباط دارد.

 

سبکهای پدر و مادری (نظریه دایانا بامریند):

 

انواع سبکها	رفتار والدین	تنیجه حاصل در کودک
مستبدانه	- محدودیت و تنبیه، - دستور بی چون و چرا، - مبادله کلامی ناچیز.	- اضطراب مقایسه اجتماعی، - عدم ابتکار عمل، - مهارتهای ارتباطی ضعیف
مقتدرانه	- تشویق به استقلال در چهارچوب برخی محدودیتها. - مبادله کلامی زیاد.  - دلسوزی و رسیدگی.	- قابلیت اجتماعی - انعطاف پذیری - مسئولیت اجتماعی
غافلانه	- دخالت ناچیز در زندگی کودک، -  بی خبری از رفتار کودک.	- اضطراب مقایسه اجتماعی، - عدم ابتکار عمل، - مهارتهای ارتباطی ضعیف.
سهل گیرانه	- دخالت بدون توقع در زندگی کودک، - سهل گیری زیاد.	- اضطراب مقایسه اجتماعی، - عدم ابتکار عمل، - مهارتهای ارتباطی ضعیف

 

خصوصیات کودکان انعطاف پذیر و بافت زندگی آنان:

 

منبع	خصوصیت
1- فردی	کارایی عقلانی، خوشایندی، مردم امیزی، سهلگیری، اعتماد بنفس زیاد، استعدادها، ایمان؛ عزت نفس.
2- خانوادگی	رابطه خوب با والدی دلسوز، پدر ومادری کردن مقتدرانه، مهربانی، ساختار، انتظارات متعالی، مزیتهای اجتماعی اقتصادی، ارتباط با شبکه های خانوادگی گسترده حمایتگر.
3- بافت غیر خانوادگی	ارتباط با بزرگسالان دلسوز در بیرون از خانواده، ارتباط با سازمانهای مفید و سازنده، رفتن به مدارس موثر.